taiyai.net

          คำว่า “ไท ไทย ไต หรือไตย” เป็นภาษาตระกูลไท ที่ชนเผ่าตระกูลไท หรือไตใช้เรียกขานแทนชื่อเผ่าพันธุ์ ของตน ถึงแม้ว่าจะใช้อักษรต่างกันเป็น 
“ท หรือต” แต่ในเชิงความหมายแล้วหมายถึง “ชนเผ่าที่รักอิสระ” เหมือนกัน ไทใหญ่ เป็นคำภาษาไทยกลางเรียกคนไทยอีกกลุ่มหนึ่ง ซึ่งมีถิ่นฐานที่อาศัยที่กระจัดกระจายอยู่ในยูนนานบ้าง ในพม่าบ้าง ทางภาคเหนือของไทยบ้าง แต่ส่วนใหญ่อยู่ในรัฐฉาน
           ไทใหญ่มีภาษาพูดภาษาเขียนมีเอกลักษณ์และวัฒนธรรมเป็นของตนเองเหมือนกับคนไทเผ่าอื่น ๆ ชาวไทใหญ่เรียกตนเองว่า
“คนไต (คนไตย)” แต่คนเผ่าอื่นเรียกแตกต่างกันไป เช่น ภาษาอังกฤษเรียกว่า “ชาน” พม่าก็เรียกชานเหมือนกัน ซึ่งใช้เพี้ยนไปจากคำว่า “สยาม” นั่นเอง 
           ในอดีต “ไตย หรือคนไตย” เคยมีอาณาจักรที่เจริญรุ่งเรืองมาก เมื่ออาณาจักรล่มสลายทำให้ชนเผ่าไตตั้งเมืองเป็นอิสระต่อกันโดยมีเจ้าฟ้า
 (เจ้าหอคำ) เป็นเจ้าเมืองปกครองดินแดนของตน มีเมืองเล็กเมืองน้อยเป็นเมืองบริวาร
            ความพลิกผันอย่างใหญ่หลวงเกิดขึ้นกับรัฐฉาน เมื่อบรรดาเจ้าฟ้าตัดสินใจนำรัฐฉานเข้ารวมกับพม่าในนาม “สหภาพพม่า” เพื่อขอเอกราชจากอังกฤษเมื่อปี 1947 จากวันนั้นเป็นต้นมา ความสงบเย็นแห่งเมืองขุนเขาที่มาแต่เก่าก่อนกลายเป็นสนามแห่งความโหดร้อยทารุณ ความทุกข์ร้อนเกิดขึ้นทั่วไป ชนชาติรัฐฉานบ้างก็ถูกฆ่า บ้างถูกจองจำ บ้างก็พลัดพรากจากบ้านเมือง ความเดือดร้อนลำบากยากจนกระจายไปทั่วอย่างเสมอภาค แม้บัดนี้ สถานการณ์แห่งความเลวร้ายเหล่านี้ยังคงดำเนินต่อไป อย่างที่ไม่มีท่าทีที่จะสงบลงแต่อย่างใด

เจ้าครูหมอไตยหรือนักกวีเอกของชาวไทใหญ่ทั้ง 8 ท่าน ดูความหมายคำว่า ครุหมอ